կարեմ
Old Armenian
Etymology 1
A Georgian-Zan borrowing, ultimately from Proto-Georgian-Zan *ḳar- ~ *ḳr- (“to bind”).
Verb
կարեմ • (karem) (aorist indicative կարեցի)
Conjugation
active
| infinitive | կարել (karel) | participle | կարեցեալ, կարեալ (karecʻeal, kareal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարեց- (karecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարեմ (karem) | կարես (kares) | կարէ (karē) | կարեմք (karemkʻ) | կարէք (karēkʻ) | կարեն (karen) | |
| imperfect | կարէի, կարեի* (karēi, karei*) | կարէիր, կարեիր* (karēir, kareir*) | կարէր (karēr) | կարէաք, կարեաք* (karēakʻ, kareakʻ*) | կարէիք, կարեիք* (karēikʻ, kareikʻ*) | կարէին, կարեին* (karēin, karein*) | |
| aorist | կարեցի (karecʻi) | կարեցեր (karecʻer) | կարեաց (kareacʻ) | կարեցաք (karecʻakʻ) | կարեցէք, կարեցիք (karecʻēkʻ, karecʻikʻ) | կարեցին (karecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիցեմ (karicʻem) | կարիցես (karicʻes) | կարիցէ (karicʻē) | կարիցեմք (karicʻemkʻ) | կարիցէք (karicʻēkʻ) | կարիցեն (karicʻen) | |
| aorist | կարեցից (karecʻicʻ) | կարեսցես (karescʻes) | կարեսցէ (karescʻē) | կարեսցուք (karescʻukʻ) | կարեսջիք (karesǰikʻ) | կարեսցեն (karescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարեա՛ (kareá) | — | — | կարեցէ՛ք (karecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | կարեսջի՛ր (karesǰír) | — | — | կարեսջի՛ք (karesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարեր (mí karer) | — | — | մի՛ կարէք (mí karēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | կարել, կարիլ* (karel, karil*) | participle | կարեցեալ, կարեալ (karecʻeal, kareal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարեց- (karecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիմ (karim) | կարիս (karis) | կարի (kari) | կարիմք (karimkʻ) | կարիք (karikʻ) | կարին (karin) | |
| imperfect | կարէի (karēi) | կարէիր (karēir) | կարէր, կարիւր (karēr, kariwr) | կարէաք (karēakʻ) | կարէիք (karēikʻ) | կարէին (karēin) | |
| aorist | կարեցայ (karecʻay) | կարեցար (karecʻar) | կարեցաւ (karecʻaw) | կարեցաք (karecʻakʻ) | կարեցայք (karecʻaykʻ) | կարեցան (karecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիցիմ (karicʻim) | կարիցիս (karicʻis) | կարիցի (karicʻi) | կարիցիմք (karicʻimkʻ) | կարիցիք (karicʻikʻ) | կարիցին (karicʻin) | |
| aorist | կարեցայց (karecʻaycʻ) | կարեսցիս (karescʻis) | կարեսցի (karescʻi) | կարեսցուք (karescʻukʻ) | կարեսջիք (karesǰikʻ) | կարեսցին (karescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարեա՛ց (kareácʻ) | — | — | կարեցարո՛ւք (karecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | կարեսջի՛ր (karesǰír) | — | — | կարեսջի՛ք (karesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարիր (mí karir) | — | — | մի՛ կարիք (mí karikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
- անկար (ankar)
- անկարկատ (ankarkat)
- անկարկատելի (ankarkateli)
- ասեղնակարկատ (asełnakarkat)
- խորանակար (xoranakar)
- խրամակարկատ (xramakarkat)
- կար (kar)
- կարամուտ (karamut)
- կարամուրք (karamurkʻ)
- կարան (karan)
- կարաւակ (karawak)
- կարկատանք (karkatankʻ)
- կարկատեմ (karkatem)
- կարկատիչ (karkatičʻ)
- կարկատումն (karkatumn)
- կարկատուն (karkatun)
- կարոտեմ (karotem)
- կարուակ (karuak)
- կարուակութիւն (karuakutʻiwn)
- կօշկակար (kōškakar)
- հատակարկատ (hatakarkat)
- մանրակարկատ (manrakarkat)
- ոսկեկար (oskekar)
- ստուարակարկատ (stuarakarkat)
- ցանկակարկատ (cʻankakarkat)
- քեշակարկատ (kʻešakarkat)
- քէշակարկատ (kʻēšakarkat)
- քէշտակարկատ (kʻēštakarkat)
Descendants
- Armenian: կարել (karel)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 541ab, unknown origin
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կարեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Etymology 2
From կար (kar).
Verb
կարեմ • (karem) (aorist indicative կարացի)
- (intransitive) to be able, to have the power or faculty to, to be in a condition to
- ոչ եւս կարել ― očʻ ews karel ― to be quite exhausted or spent
- չկարել ― čʻkarel ― to be unable
- չկարեմ առնել զայդ ― čʻkarem aṙnel zayd ― I cannot do it
- արարից՝ եթէ կարացից ― araricʻ, etʻē karacʻicʻ ― I will do it if I can
Conjugation
active
| infinitive | կարել (karel) | participle | կարացեալ (karacʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարաց- (karacʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարեմ (karem) | կարես (kares) | կարէ (karē) | կարեմք (karemkʻ) | կարէք (karēkʻ) | կարեն (karen) | |
| imperfect | կարէի, կարեի* (karēi, karei*) | կարէիր, կարեիր* (karēir, kareir*) | կարէր (karēr) | կարէաք, կարեաք* (karēakʻ, kareakʻ*) | կարէիք, կարեիք* (karēikʻ, kareikʻ*) | կարէին, կարեին* (karēin, karein*) | |
| aorist | կարացի (karacʻi) | կարացեր (karacʻer) | կարաց (karacʻ) | կարացաք (karacʻakʻ) | կարացէք, կարացիք (karacʻēkʻ, karacʻikʻ) | կարացին (karacʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարիցեմ (karicʻem) | կարիցես (karicʻes) | կարիցէ (karicʻē) | կարիցեմք (karicʻemkʻ) | կարիցէք (karicʻēkʻ) | կարիցեն (karicʻen) | |
| aorist | կարացից (karacʻicʻ) | կարասցես (karascʻes) | կարասցէ (karascʻē) | կարասցուք (karascʻukʻ) | կարասջիք (karasǰikʻ) | կարասցեն (karascʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարա՛ (kará) | — | — | կարացէ՛ք (karacʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | կարասջի՛ր (karasǰír) | — | — | կարասջի՛ք (karasǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարեր (mí karer) | — | — | մի՛ կարէք (mí karēkʻ) | — | |
| *rare note the aorist stem | |||||||
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կարեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 51
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.