رخت
Arabic
Etymology 1
Surely borrowed, considered even by the medievals as from Persian رَخْت (raxt). Though the term be explainable from an Aramaic descendant of Proto-Semitic *raḥat- (“flat inner of the hand”) used transferredly for various flat tools, had the Arabic been borrowed directly thence it would probably have become **رَحْت (**raḥt).
Noun
Declension
Singular | basic singular triptote | ||
---|---|---|---|
Indefinite | Definite | Construct | |
Informal | رَخْت raḵt |
الرَّخْت ar-raḵt |
رَخْت raḵt |
Nominative | رَخْتٌ raḵtun |
الرَّخْتُ ar-raḵtu |
رَخْتُ raḵtu |
Accusative | رَخْتًا raḵtan |
الرَّخْتَ ar-raḵta |
رَخْتَ raḵta |
Genitive | رَخْتٍ raḵtin |
الرَّخْتِ ar-raḵti |
رَخْتِ raḵti |
Dual | Indefinite | Definite | Construct |
Informal | رَخْتَيْن raḵtayn |
الرَّخْتَيْن ar-raḵtayn |
رَخْتَيْ raḵtay |
Nominative | رَخْتَانِ raḵtāni |
الرَّخْتَانِ ar-raḵtāni |
رَخْتَا raḵtā |
Accusative | رَخْتَيْنِ raḵtayni |
الرَّخْتَيْنِ ar-raḵtayni |
رَخْتَيْ raḵtay |
Genitive | رَخْتَيْنِ raḵtayni |
الرَّخْتَيْنِ ar-raḵtayni |
رَخْتَيْ raḵtay |
Plural | basic broken plural triptote | ||
Indefinite | Definite | Construct | |
Informal | رُخُوت ruḵūt |
الرُّخُوت ar-ruḵūt |
رُخُوت ruḵūt |
Nominative | رُخُوتٌ ruḵūtun |
الرُّخُوتُ ar-ruḵūtu |
رُخُوتُ ruḵūtu |
Accusative | رُخُوتًا ruḵūtan |
الرُّخُوتَ ar-ruḵūta |
رُخُوتَ ruḵūta |
Genitive | رُخُوتٍ ruḵūtin |
الرُّخُوتِ ar-ruḵūti |
رُخُوتِ ruḵūti |
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
References
- Freytag, Georg (1833) “رخت”, in Lexicon arabico-latinum praesertim ex Djeuharii Firuzabadiique et aliorum Arabum operibus adhibitis Golii quoque et aliorum libris confectum (in Latin), volume 2, Halle: C. A. Schwetschke, page 134a
- Wahrmund, Adolf (1887) “رخت”, in Handwörterbuch der neu-arabischen und deutschen Sprache (in German), volume 1, Gießen: J. Ricker’sche Buchhandlung, page 746a
Persian
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): [ɾaxt]
- (Dari, formal) IPA(key): [räxt̪]
- (Kabuli) IPA(key): [räxt̪]
- (Hazaragi) IPA(key): [räxt̪]
- (Iran, formal) IPA(key): [ɹæxt̪]
- (Tajik, formal) IPA(key): [ɾäχt̪]
Readings | |
---|---|
Classical reading? | raxt |
Dari reading? | raxt |
Iranian reading? | raxt |
Tajik reading? | raxt |
Etymology 1
According to Bailey, from the root Proto-Iranian *rak- (“to prepare clothes”), from Proto-Indo-European *rek-, whence Sanskrit रच् (rac, “to make, fashion”). Cognate with Middle Persian [script needed] (lyhtk /raxtak/, “clothes”), Khotanese [script needed] (raha-, “dress”) and the Chinese 絡鞮/络鞮 (luòdī, “Iranian shoes”).
The meaning “right, true” is contaminated from راست (râst) due to the idea of a correctly furnitured house.
Noun
رخت • (raxt)
Derived terms
- رختکن (raxtkan)
Descendants
References
- Bailey, H. W. (1961) Saka texts from Khotan in the Hedin collection (Indo-Scythian Studies Being Khotanese Texts; 4), Cambridge: Cambridge University Press, page 150
- Bailey, H. W. (1963) “Vāsta”, in Acta Orientalia, volume 30, page 33 of 25–43
- Bailey, H. W. (1967) Prolexis to the Book of Zambasta (Indo-Scythian Studies Being Khotanese Texts; 6), Cambridge: Cambridge University Press, page 301
- Bailey, H. W. (1979) Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 360b
- Cabolov, R. L. (2010) Etimologičeskij slovarʹ kurdskovo jazyka [Etymological Dictionary of the Kurdish Language] (in Russian), volume II, Moscow: Russian Academy Press Vostochnaya Literatura, pages 197–198
- Hassandoust, Mohammad (2010/2011) Bahman Sarkarati, editor, Farhang-e riše-šenâxti-ye zabân-e Farsi [An Etymological Dictionary of the Persian Language] (in Persian), volume III: R-Q, Tehran: Academy of Persian Language and Literature, →ISBN, page 1433
- Wolff, Fritz (1935) Glossar zu Firdosis Schahname (in German), Berlin: Reichsdruckerei, page 429a
- Steingass, Francis Joseph (1892) “رخت”, in A Comprehensive Persian–English dictionary, London: Routledge & K. Paul
- Vullers, Johann August (1856–1864) “رخت”, in Lexicon Persico-Latinum etymologicum cum linguis maxime cognatis Sanscrita et Zendica et Pehlevica comparatum, e lexicis persice scriptis Borhâni Qâtiu, Haft Qulzum et Bahâri agam et persico-turcico Farhangi-Shuûrî confectum, adhibitis etiam Castelli, Meninski, Richardson et aliorum operibus et auctoritate scriptorum Persicorum adauctum (in Latin), volume 2, Gießen: J. Ricker, pages 24–25
Etymology 2
Inherited from Proto-Iranian *rax-ta- (literally “colored”), ultimately from the same root as رنگ (rang). Cognate with Sanskrit रक्त (raktá, “red; coloured, dyed”), Khotanese رختک (rxtk /raxtak/, “red”).
References
- Edelʹman, D. I. (2020) Etimologičeskij slovarʹ iranskix jazykov [Etymological Dictionary of Iranian Languages] (in Russian), volume 6, Moscow: Vostochnaya Literatura, page 370
Etymology 3
Inherited from Proto-Iranian, ultimately from Proto-Indo-European *h₁lengʷʰ-. Akin to Old Armenian երախտիք (eraxtikʻ), an Iranian borrowing.
Related terms
- رخته (raxta, “wounded, sick, diseased”)
References
- Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 191–192
- Edelʹman, D. I. (2020) Etimologičeskij slovarʹ iranskix jazykov [Etymological Dictionary of Iranian Languages] (in Russian), volume 6, Moscow: Vostochnaya Literatura, page 276
- Hassandoust, Mohammad (2010/2011) Bahman Sarkarati, editor, Farhang-e riše-šenâxti-ye zabân-e Farsi [An Etymological Dictionary of the Persian Language] (in Persian), volume III: R-Q, Tehran: Academy of Persian Language and Literature, →ISBN, pages 1433–1434
- Nyberg, H. S. (1974) “raxtan”, in A Manual of Pahlavi, Part II: Glossary, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, page 168b
- Perixanjan, A. G. (1973) Сасанидский судебник (Mātakdān ī hazār dātastān) (in Russian), Yerevan: Academy Press, pages 517–518