མཆུ
Tibetan
Etymology
From Proto-Sino-Tibetan *m-ts(j)ul (“lip; beak”) (STEDT). Compare Lepcha ᰣᰌᰫᰯ (adúl, “rim”), Newar म्हुतु/𑐪𑐸𑐟𑐸 (mhutu), Tangut 𘚆 (*tjụ², “lip”). Also compare Chinese 觜 (OC *ʔse, *ʔse, *ʔseʔ), 嘴 (OC *ʔseʔ), 唇 (OC *tjɯn, *ɦljun) and 脣 (OC *ɦljun).
Pronunciation
- Old Tibetan: /*mt͡ɕʰu/
- Lhasa: /t͡sʰu˥˥/
- Batang: /tɕhə⁵⁵/
- Dêgê: /tɕho⁵³/
- Zêkog: /ntɕʰə/
- Old Tibetan:
- IPA(key): /*mt͡ɕʰu/ (reconstructed)
- Ü-Tsang
- Tibetan pinyin: cuf
- (Lhasa) IPA(key): /t͡sʰu˥˥/
- Khams
- Amdo
- (Zêkog) IPA(key): /ntɕʰə/
Derived terms
- ཁ་མཆུ (kha mchu)
- ཁ་མཆུ་རྒྱབ་མཁན (kha mchu rgyab mkhan)
- ཁ་མཆུ་འཛུགས (kha mchu 'dzugs)
- ཁོལ་མཆུ (khol mchu)
- གྲི་བྱ་རོག་གི་མཆུ (gri bya rog gi mchu)
- མཆུ་རྐང་དམར (mchu rkang dmar)
- མཆུ་སྒྲོས (mchu sgros)
- མཆུ་ཅན (mchu can)
- མཆུ་ཏོ (mchu to)
- མཆུ་ཏོར་བྱུག་ཚོས (mchu tor byug tshos)
- མཆུ་རྡོ (mchu rdo)
- མཆུ་སྡེ་ལྔ (mchu sde lnga)
- མཆུ་འཕྱང (mchu 'phyang)
- མཆུ་མེད (mchu med)
- མཆུ་བཙུམ (mchu btsum)
- མཆུ་ཞེང (mchu zheng)
- མཆུ་རིང (mchu ring)
- མཆུ་རིངས (mchu rings)
- མཆུ་ལ་ཐོགས (mchu la thogs)
- མཆུ་ལས་སྐྱེས (mchu las skyes)
- རྡོ་རྗེའི་མཆུ་ཅན (rdo rje'i mchu can)
- ཕག་མཆུ (phag mchu)
- བྱ་རོག་མཆུ (bya rog mchu)
- བྱའི་མཆུ་ཏོ (bya'i mchu to)
- བྱུ་རུའི་མཆུ་ཅན (byu ru'i mchu can)
- སྦུད་མཆུ (sbud mchu)
- མ་མཆུ (ma mchu)
- ཝ་མཆུ (wa mchu)
- ཞ་མཆུ (zha mchu)
- ཞལ་མཆུ (zhal mchu)
- ཡ་མཆུ (ya mchu)
References
- “མཆུ” in The Tibetan Living Dictionary, Mandala Collections, 2021.
- Goldstein, Melvyn (2001). The New Tibetan-English Dictionary of Modern Tibetan. University of California Press.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.