aklı başında
Turkish
Etymology
Inherited from Ottoman Turkish عقلی باشنده (aḳlı başında),[1] from عقل (aḳl, aḳıl) and باش (baş),[2][3] equivalent to akıl (“wits, reason, mind”) + -ı (possessive suffix) + baş (“head”) + -ı (possessive suffix) + -(n)da (locative suffix with "n" as buffer consonant), literally “his/her/their wits are in their head”.
Pronunciation
- IPA(key): /ak.ɫɯ.ba.ʃɯnˈda/
- Hyphenation: ak‧lı‧ba‧şın‧da
Adjective
aklı başında
- (figuratively) reasonable, sane, lucid
- (figuratively) sensible, levelheaded, judicious
Declension
predicative forms of aklı başında
| present tense | ||||
|---|---|---|---|---|
| positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
| ben (I am) | aklı başındayım | aklı başında mıyım? | aklı başında değilim | aklı başında değil miyim? |
| sen (you are) | aklı başındasın | aklı başında mısın? | aklı başında değilsin | aklı başında değil misin? |
| o (he/she/it is) | aklı başında / aklı başındadır | aklı başında mı? | aklı başında değil | aklı başında değil mi? |
| biz (we are) | aklı başındayız | aklı başında mıyız? | aklı başında değiliz | aklı başında değil miyiz? |
| siz (you are) | aklı başındasınız | aklı başında mısınız? | aklı başında değilsiniz | aklı başında değil misiniz? |
| onlar (they are) | aklı başında(lar) | aklı başında(lar) mı? | aklı başında değil(ler) | aklı başında değiller mi? |
| past tense | ||||
| positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
| ben (I was) | aklı başındaydım | aklı başında mıydım? | aklı başında değildim | aklı başında değil miydim? |
| sen (you were) | aklı başındaydın | aklı başında mıydın? | aklı başında değildin | aklı başında değil miydin? |
| o (he/she/it was) | aklı başındaydı | aklı başında mıydı? | aklı başında değildi | aklı başında değil miydi? |
| biz (we were) | aklı başındaydık | aklı başında mıydık? | aklı başında değildik | aklı başında değil miydik? |
| siz (you were) | aklı başındaydınız | aklı başında mıydınız? | aklı başında değildiniz | aklı başında değil miydiniz? |
| onlar (they were) | aklı başındaydılar | aklı başında mıydılar? | aklı başında değildi(ler) / değillerdi | aklı başında değil miydiler? |
| indirect past | ||||
| positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
| ben (I was) | aklı başındaymışım | aklı başında mıymışım? | aklı başında değilmişim | aklı başında değil miymişim? |
| sen (you were) | aklı başındaymışsın | aklı başında mıymışsın? | aklı başında değilmişsin | aklı başında değil miymişsin? |
| o (he/she/it was) | aklı başındaymış | aklı başında mıymış? | aklı başında değilmiş | aklı başında değil miymiş? |
| biz (we were) | aklı başındaymışız | aklı başında mıymışız? | aklı başında değilmişiz | aklı başında değil miymişiz? |
| siz (you were) | aklı başındaymışsınız | aklı başında mıymışsınız? | aklı başında değilmişsiniz | aklı başında değil miymişsiniz? |
| onlar (they were) | aklı başındaymışlar | aklı başında mıymışlar? | aklı başında değilmiş(ler) / değillermiş | aklı başında değil miymişler? |
| conditional | ||||
| positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
| ben (if I) | aklı başındaysam | aklı başında mıysam? | aklı başında değilsem | aklı başında değil miysem? |
| sen (if you) | aklı başındaysan | aklı başında mıysan? | aklı başında değilsen | aklı başında değil miysen? |
| o (if he/she/it) | aklı başındaysa | aklı başında mıysa? | aklı başında değilse | aklı başında değil miyse? |
| biz (if we) | aklı başındaysak | aklı başında mıysak? | aklı başında değilsek | aklı başında değil miysek? |
| siz (if you) | aklı başındaysanız | aklı başında mıysanız? | aklı başında değilseniz | aklı başında değil miyseniz? |
| onlar (if they) | aklı başındaysalar | aklı başında mıysalar? | aklı başında değilseler / değillerse | aklı başında değil miyseler? |
Derived terms
- aklı başında olmamak
Related terms
- akıl hastası
- akıl kârı
- akıl yürütmek
- akla zarar
- aklı başına gelmek
- aklı başından gitmek
- aklı bir karış havada olmak
References
- Redhouse, James W. (1890) “عقلی باشنده”, in A Turkish and English Lexicon, Constantinople: A. H. Boyajian, page 1312
- Nişanyan, Sevan (2002–) “akıl”, in Nişanyan Sözlük
- Nişanyan, Sevan (2002–) “baş”, in Nişanyan Sözlük
Further reading
- “aklı başında”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
- Çağbayır, Yaşar (2007) “aklı başında”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 169
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.