heblować

Old Polish

Etymology

From hebel +‎ -ować. First attested in the 15th century.

Pronunciation
  • IPA(key): (10th–15th CE) /xɛblʲɔvat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /xɛblʲɔvat͡ɕ/

Verb

heblować impf

  1. to smooth out, to make smooth
    • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 6, 14:
      Vczyn sobye korab s drzewa heblowanego (fac tibi arcam de lignis laevigatis)
      [Uczyń sobie korab z drzewa heblowanego (fac tibi arcam de lignis laevigatis)]
    • 1448, Wokabularz jagielloński, Biblioteki Jagiellońskiej, sygn. BJ Rkp. 2454, page 26r:
      Asciare id est dolare habiln *heblowecz
      [Asciare id est dolare habiln heblować]

Descendants
  • Masurian: heblowacz
  • Polish: heblować
  • Silesian: heblować

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish heblować. By surface analysis, hebel +‎ -ować. Compare Kashubian héwlowac.

Pronunciation
  • IPA(key): /xɛbˈlɔ.vat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /xɛˈblɔ.vat͡ɕ/
  • Audio(file)
  • Rhymes: -ɔvat͡ɕ
  • Syllabification: heb‧lo‧wać

Verb

heblować impf

  1. (transitive, carpentry) to plane (to smooth wood with a plane)
    Synonym: strugać
  2. (transitive, obsolete, hunting) to bite something from all sides
    Synonym: ogryzać
  3. (reflexive with się, Middle Polish, of wood) to be planed (to be made smooth with a plane)

Conjugation
Conjugation of heblować impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive heblować
present tense 1st hebluję heblujemy
2nd heblujesz heblujecie
3rd hebluje heblują
impersonal hebluje się
past tense 1st heblowałem,
-(e)m heblował		 heblowałam,
-(e)m heblowała		 heblowałom,
-(e)m heblowało		 heblowaliśmy,
-(e)śmy heblowali		 heblowałyśmy,
-(e)śmy heblowały
2nd heblowałeś,
-(e)ś heblował		 heblowałaś,
-(e)ś heblowała		 heblowałoś,
-(e)ś heblowało		 heblowaliście,
-(e)ście heblowali		 heblowałyście,
-(e)ście heblowały
3rd heblował heblowała heblowało heblowali heblowały
impersonal heblowano
future tense 1st będę heblował,
będę heblować		 będę heblowała,
będę heblować		 będę heblowało,
będę heblować		 będziemy heblowali,
będziemy heblować		 będziemy heblowały,
będziemy heblować
2nd będziesz heblował,
będziesz heblować		 będziesz heblowała,
będziesz heblować		 będziesz heblowało,
będziesz heblować		 będziecie heblowali,
będziecie heblować		 będziecie heblowały,
będziecie heblować
3rd będzie heblował,
będzie heblować		 będzie heblowała,
będzie heblować		 będzie heblowało,
będzie heblować		 będą heblowali,
będą heblować		 będą heblowały,
będą heblować
impersonal będzie heblować się
conditional 1st heblowałbym,
bym heblował		 heblowałabym,
bym heblowała		 heblowałobym,
bym heblowało		 heblowalibyśmy,
byśmy heblowali		 heblowałybyśmy,
byśmy heblowały
2nd heblowałbyś,
byś heblował		 heblowałabyś,
byś heblowała		 heblowałobyś,
byś heblowało		 heblowalibyście,
byście heblowali		 heblowałybyście,
byście heblowały
3rd heblowałby,
by heblował		 heblowałaby,
by heblowała		 heblowałoby,
by heblowało		 heblowaliby,
by heblowali		 heblowałyby,
by heblowały
impersonal heblowano by
imperative 1st niech hebluję heblujmy
2nd hebluj heblujcie
3rd niech hebluje niech heblują
active adjectival participle heblujący heblująca heblujące heblujący heblujące
passive adjectival participle heblowany heblowana heblowane heblowani heblowane
contemporary adverbial participle heblując
verbal noun heblowanie
adjectives
  • hebelkowy
  • heblowy
nouns
  • hebel
  • hebelek
  • heblarka
  • heblarnia
  • heblowina
  • heblownica
  • heblówka

Further reading
  • heblować in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • heblować in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “heblować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “heblować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “HEBLOWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.06.2016
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “heblować”, in Słownik języka polskiego‎
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “heblować”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “heblować”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 2, Warsaw, page 24

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish heblować. By surface analysis, hebel +‎ -ować.

Pronunciation
  • IPA(key): /xɛˈblɔvat͡ɕ/
  • Rhymes: -ɔvat͡ɕ
  • Syllabification: he‧blo‧wać

Verb

heblować impf

  1. (transitive) to plane (to smooth wood with a plane)

Conjugation
Conjugation of heblować impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive heblować
present tense 1st heblujã heblujymy
2nd heblujesz heblujecie
3rd hebluje heblujōm
past tense 1st heblowołch,
heblowołech,
heblowoł żech		 heblowałach
heblowała żech		 heblowałoch1)
heblowało żech1)		 heblowalimy,
heblowalichmy		 heblowałymy,
heblowałychmy
2nd heblowołś,
heblowołeś,
heblowoł żeś		 heblowałaś
heblowała żeś		 heblowałoś1)
heblowało żeś1)		 heblowaliście,
heblowali żeście		 heblowałyście,
heblowały żeście
3rd heblowoł heblowała heblowało heblowali heblowały
future tense 1st bydã heblowoł,
bydã heblować		 bydã heblowała,
bydã heblować		 bydã heblowało,1)
bydã heblować		 bydymy heblowali,
bydymy heblować		 bydymy heblowały,
bydymy heblować
2nd bydziesz heblowoł,
bydziesz heblować		 bydziesz heblowała,
bydziesz heblować		 bydziesz heblowało,1)
bydziesz heblować		 bydziecie heblowali,
bydziecie heblować		 bydziecie heblowały,
bydziecie heblować
3rd bydzie heblowoł,
bydzie heblować		 bydzie heblowała,
bydzie heblować		 bydzie heblowało,
bydzie heblować		 bydōm heblowali,
bydōm heblować		 bydōm heblowały,
bydōm heblować
pluperfect tense2)
 1st bōłch heblowoł,
bōłech heblowoł,
bōł żech heblowoł		 byłach heblowała
była żech heblowała		 byłoch heblowało1)
było żech heblowało1)		 byli my heblowali,
bylichmy heblowali		 były my heblowały,
byłychmy heblowały
2nd bōłś heblowoł,
bōłeś heblowoł,
bōł żeś heblowoł		 byłaś heblowała
była żeś heblowała		 byłoś heblowało1)
było żeś heblowało1)		 byliście heblowali,
byli żeście heblowali		 byłyście heblowały,
były żeście heblowały
3rd bōł heblowoł była heblowała było heblowało1)
 były my heblowali,
byłychmy heblowali		 były heblowały
conditional 1st bych heblowoł bych heblowała byście heblowali by my heblowały,
bychmy heblowały
2nd byś heblowoł byś heblowała byście heblowali byście heblowały
3rd by heblowoł by heblowała by heblowało by heblowali by heblowały
imperative 1st niych heblujã heblujmy
2nd hebluj heblujcie
3rd niych hebluje niych heblujōm
active adjectival participle heblujōncy heblujōncŏ heblujōnce heblujōncy heblujōnce
passive adjectival participle heblowany heblowanŏ heblowane hebl heblowane
verbal noun heblowanie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Further reading
  • heblowac in dykcjonorz.eu
  • heblować in silling.org
  • Bogdan Kallus (2020) “hebel/heblować”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 312
  • Aleksandra Wencel (2023) “heblować”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski‎, page 268
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.