odpowiedź

• otpowiedź

Inherited from Proto-Slavic *otpovědь. By surface analysis, deverbal from odpowiedzieć. First attested in the fifteenth century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔtpɔvjɛ(ː)t͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔtpɔvjɛt͡ɕ/, /ɔtpɔvjet͡ɕ/

odpowiedź f

1. answer, reply, response

   Synonyms: odpowiadanie, odpowiedzenie

   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, section 7,11:

     A gdisz o tem na miszly przemislyal, dlugo nye daiø otpowyedzi proszøcemv (non daret potenti ullum responsum), rzecze gemv angyol

     [A gdyż o tem na myśli przemyślał, długo nie daję otpowiedzi proszącemu (non daret potenti ullum responsum), rzecze jemu anjoł]

   1. (law) defendant's response to an accusation in court

      Synonyms: odpowiadanie, odpowiedzenie

      • 1858 [c. 1408], “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, page 65:

        Wyszczye dobrze szlyszely mogyą odpowyedz

        [Wyście dobrze słyszeli moję odpowiedź]

      • 1895 [1444], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎, volume IV, page 209:

        Si cuiuscunque pueri... ob defectum etatis cum actore litem contestare, id est odpowedzecz, nequeunt, propter quod ex interlocucione iudicis eadem litis contestacio al. odpowedz usque ad debitam etatem illorum puerorum prorogatur

        [Si cuiuscunque pueri... ob defectum etatis cum actore litem contestare, id est odpowiedzieć, nequeunt, propter quod ex interlocucione iudicis eadem litis contestacio al. odpowiedź usque ad debitam etatem illorum puerorum prorogatur]

2. official declaration of revenge
   • 1856-1870 [1429], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume II, number 2254:

     (Micos) illud, quod faciebat, hoc faciebat ibidem Bohemie za odpowedzą, prout bonus homo

     [(Micos) illud, quod faciebat, hoc faciebat ibidem Bohemie za odpowiedzią, prout bonus homo]

• Masurian: ôdpoziédż
• Polish: odpowiedź
• Silesian: ôdpowiydź

• Boryś, Wiesław (2005) “odpowiedź”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “odpowiedź”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “odpowiedź”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish odpowiedź. By surface analysis, deverbal from odpowiedzieć. Compare Kashubian òdpòwiédz.

• IPA^(key): /ɔtˈpɔ.vjɛt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ɔtˈpɔ.vjɛt͡ɕ/, /ɔtˈpɔ.vjet͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔvjɛt͡ɕ
• Syllabification: od‧po‧wiedź

odpowiedź f (related adjective odpowiedziowy)

1. answer, response, reply (something said in reaction to a statement, question, accusation, or request) [+ na (accusative) = to what (question)]

   Synonym: zwrotka

2. (education) answer (verbal or written response to a question given by a teacher meant to check a student's knowledge) [+ na (accusative) = to what (question)]
3. answer, response, reply (something done physically in reponse) [+ na (accusative) = to what (behavior)]
4. answer (solution to a problem) [+ na (accusative) = to what (problem)]
5. (board games, card games, chess, games, sports) response (move done in reponse to another player) [+ na (accusative) = to what (move)]
6. (obsolete) responsibility

   Synonym: odpowiedzialność

7. (Middle Polish) retort

   Synonym: riposta

8. (Middle Polish) prophecy

   Synonyms: przepowiednia, wyrocznia

9. (Middle Polish) argument; objection, lack of agreement
10. (Middle Polish, law) defendant's response in court

    Synonyms: odpowiadanie, odpowiedzenie

11. (Middle Polish) threat

    Synonym: pogrożka

12. (Middle Polish) utterance

    Synonym: wypowiedź

13. (Middle Polish) expression loyalty or subservience
14. (Middle Polish) declaration of war

    Synonym: wypowiedzenie wojny

15. (Middle Polish) revenge; payback

    Synonym: zemsta

• Russian: о́тповедь (ótpovedʹ)

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), odpowiedź is one of the most used words in Polish, appearing 13 times in scientific texts, 15 times in news, 29 times in essays, 18 times in fiction, and 6 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 81 times, making it the 791st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

• odpowiedź in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• odpowiedź in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “odpowiedź”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ODPOWIEDŹ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.09.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “odpowiedź”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “odpowiedź”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “odpowiedź”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 3, Warsaw, page 642